Yakın Plan Fotograf, nesneyi yakından çekmektir.

Yakın Plan Fotograf Çekimleri (Makro, Close-Up)

Close-up fotograf, yakın plan yapılan çekimlerdir.

Yakın Plan Fotograf ve Macro Fotografın farkı:

Macro fotograf da yakın plandan çekimlerdir. Ama;

1-Bir fotografin close-up sayılabilmesi için, konunun film üzerine düsen büyüklüğü x1 (1/10) den başlamalı ve giderek büyümelidir.

2-Makro fotografta ise konunun film üzerindeki büyüklügü x1 (1/1) den yani gerçek büyüklüğünden başlayarak x10 (10/19) a kadar büyümüş olmalıdır.

3-Bundan daha fazla büyütülmüş görüntüler mikro fotograf konusuna girmektedir. Mikro çekimler, nesne ile objektif arasına mikroskobik bir mercek sisteminin girmesi ile yapılabilir.

Yakın plan çekimlerin doğa fotografçılığında ayri bir yeri vardır. Konusu çiçekler, böcekler, mantarlar, yosunlar, dikenler ve çeşitli doğal dokuların oluşturduğu yakın plan fotograflar, özel ekipman kullanarak elde edilir.

Yeni başlayanlar için yakın plan çekimler sorunlarla doludur.

Hareketli bir konu, sabit olmayan bir makine, yavaş bir örtücü hizi ile birleşince ortaya bulanık bir görüntü çıkacaktır. Yetersiz alan derinliği de ayrı bir sorundur. Bu nedenle makinenin sabit olması önemlidir.

35mm SLR sistemin geniş fiyat seçeneği, bir çok insanin bu tür fotografı uygulamasına olanak verir.

Yakım Plan Çekimleri Nelerle Yapabiliriz ?

1. Makro Objektifler :

Konuyu 1/2 (x0.5) veya 1/1 (x1) (gerçek büyüklük life science) oraninda büyütebilen çözme gücü çok yüksek, son derece kaliteli ve pahalı objektiflerdir. 50, 100 ve 200 mm olmak üzere üç ayrı odak uzunluğunda üretilirler.

Nikon’ un 55, 105 ve 200 mm lik objektifleri vardır. 55 mm lik objektifi 1/2 büyütme sağlar ve bu çiçek büyütmek için yeterlidir. Ancak böcekleri ve kelebekleri ürkütmeyecek bir aralıkta çalışmak isterseniz 105 veya 200 mm lik bir makro objektif kullanmanız gerekir.

2. Uzatma Tüpü (Extension Tube):

Bunlar objektifle gövde arasina takılan ve çesitli kalınlıklarda (4-5 mm den 5-10 cm ye kadar) içi bos tüplerdir. Sisteme optik bir ekleme yapmazlar. Bu nedenle görüntü kalitesinde bir kaybına neden olmazlar. Tüpün kalınlığı arttıkça ışık geçirgenliğinin azalmasına karsın elde edeceğimiz büyütme artacaktır.

Ne kadar büyütme elde edeceğimizi, uzatma tüpünün mm cinsinden kalınlığını, objektifin odak uzaklığına bölerek bilebiliriz. Bunu formüle edecek olursak:

büyütme = uzatma tüpü kalınlığı / obj. odak uzunluğu

25mm / 50 =1/2=x0.5 büyütme elde edilir.

50mm / 50 =1/1=x1 büyütme elde edilir.

Uzatma tüplerinin kalınlığı mm cinsinden kenarında yazar. Buna göre 25 mm lik bir tüpü 50 mm lik bir objektifle kullanırsanız 1/2 (x0.5) bir büyütme elde edersiniz. Eğer aynı objektifi 50 mm lik bir uzatma tüpü ile kullanırsanız elde edeceğiniz görüntü 1/1 (x1) olacaktır.

Uzatma tüplü çekimlerde büyütme; tüpün kalınlığı arttıkça veya odak uzunluğu azaldıkça artar.

Uzatma tüpü kullandığımızda, geniş açılı ( kısa odaklı) bir objektifle, normal bir 50 mm bir objektife oranla daha büyük bir görüntü elde ederiz.

Böcek veya kelebek fotografı çekerken onları ürkütmeyecek kadar yakınlaşmanız gerektiğini daha önce söylemiştik. Bunun için uzatma tüpü ile birlikte 135 veya 200 mm lik bir tele-objektif kullanmanız amacınıza uygun olacaktır.

3. Körük (Bellows) :

Uzatma tüpüyle ayni işlevi görür. Gövde ile objektif arasina takılır. Bir ray sistemi üzerinde ileri geri hareket eder ve 10-15 cm uzunluğundadır. Büyütmesi son derece yüksektir (x10).

4 Ters Çevirme Halkası, (Reversal Ring) :

Bir tarafı bayonetli, diğer tarafı vidalı bir halkadır. Vidalı kısmın yardımıyla objektif önüne monte edilir. Daha sonra objektifi gövdeden ayırıp ve bayonetli kısım ile ters çevrilerek gövdeye takılır. Bayonetli kısım kullandığınız makine ile, vidalı kısım ise objektifinizin çapı ile uyumlu olduğundan sorun olmaz.

Ters çevirme halkası genis açılı ve normal objektiflerle birlikte kullanılabilirler, tele objektiflerle sonuç vermezler. Objektifin odak uzunluğu ne kadar kısa ise tersten o kadar büyük görüntü verir. Yani ters çevirme halkası ile kullanılan geniş açılı objektiflerin büyütmesi , normal objektife göre daha fazladır. Ancak konu ile objektif arasındaki mesafe azalmakta ve net alan derinliği sıfıra yaklaşmaktadır.

Geniş açı veya normal bir objektifi ters çevirme halkası yardımıyla bir uzatma tüpüne veya körüğe ters çevirerek monte ettiğinizde büyütme olağanüstü boyutlara erişir.

Telelense çevirme:

Normal lensler ile gövde arasına takılan teleçevirici aparatlar da nesneyi yakınlaştırırlar.

Geniş açılı objektif+ ters çevirme halkası+ uzatma tüpüne (ters çevirerek monte ediniz)

Eğer körük veya uzatma tüpünüz yoksa ve 1/1 in üzerinde bir büyütme istiyorsanız; bir tane uzun odaklı bir de normal veya geniş açılı objektifiniz olmalıdır. Uzun odaklı objektifi (birinci objektif) gövdeye takar ve kısa odaklı objektifi ters çevirip uzun odaklının önüne eklerseniz 1/1 den daha büyük bir görüntü elde edersiniz. İki objektifi birbirine bağlamaya yarayan, her iki tarafı da vidalı olan halkalar üretilmektedir. Ve bu yolla ikinci objektif birinci objektife ters çevrilerek takılabilir. Bu işlemi, eğer çift tarafı vidalı halkanız yoksa, elinizle sıkı sıkı tutarak da yapmayı deneyebilirsiniz.

Bu yöntemde büyütme miktarını aşağıdaki formüle göre bulabilirsiniz :

Büyütme = Objektifin Odak Uzunluğu / Ters Çevrilmiş Objektifin Odak Uzunluğu

100mm / 50mm =2/1(x2) büyütme elde edilir.

Bir objektifi ters çevirerek kullandığınızda, otomatik diyaframın devre dışı kalacağını da unutmamalısınız.

5. Yakınlastırıcı Mercekler (Close-up lenses) :

Filtre gibi objektifin önüne takılırlar. Kalınlıklarına göre büyütme güçleri vardır ve diyoptri değerleri kenarlarında +1, +2 ve +3 seklinde yazar. Her değer kendinden bir önceki değere oranla iki kat daha fazla büyütme yapar. Tek tek kullanılabildikleri gibi üs tüste takılarak da kullanılabilirler. Bu yolla 3/1 e kadar büyütme yapabilirler. Ancak görüntü kalitesinde bozulmalara yol açarlar.